อุตสาหกรรมยานยนต์ 4.0 ความท้าทายที่ต้องเผชิญ

ภาคการผลิตทั่วโลกกำลังเคลื่อนเข้าสู่มิติใหม่ โดยเฉพาะการพัฒนากระบวนการดำเนินงานบนพื้นฐานของอุตสาหกรรม 4.0 ซึ่งจะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพและประสิทธิผลการผลิตให้มีมูลค่าเพิ่ม รองรับการเปลี่ยนแปลงของภาวะเศรษฐกิจทั้งภายในและภายนอกได้อย่างเท่าทัน ท่ามกลางปัจจัยเสี่ยงที่อาจส่งผลกระทบต่อภาคการผลิตที่มีการส่งออกเป็นแรงขับเคลื่อนที่สำคัญ

อีไอซี หรือ Economic Intelligence Center ธนาคารไทยพาณิชย์ ได้ระบุว่าอุตสาหกรรมยานยนต์ไทยในปี พ.ศ. 2560 จะมียอดผลิตโดยรวมของการผลิตเพื่อจำหน่ายภายในประเทศและการส่งออกเติบโตจากปีก่อน (พ.ศ. 2559) ประมาณ 3% หรือคิดเป็นปริมาณการผลิตสูงกว่า 2 ล้านคันเล็กน้อย ซึ่งเป็นผลมาจากการฟื้นตัวของยอดขายรถยนต์ในประเทศเป็นหลัก ขณะเดียวกันยอดขายรถยนต์ภายในประเทศของปีนี้ ก็คาดว่าจะมีการฟื้นตัวขึ้นมาอยู่ที่ระดับสูงกว่า 800,000 คัน ทั้งนี้ ส่วนหนึ่งเป็นผลจากภาวะภัยแล้งที่เริ่มคลี่คลาย ส่งผลให้กำลังซื้อของผู้บริโภคในช่วงปลายปี พ.ศ. 2559 ถึงต้นปี พ.ศ. 2560 เริ่มกลับมา อย่างไรก็ดี นโยบายกระตุ้นเศรษฐกิจของรัฐบาลยังเป็นปัจจัยสำคัญที่จะส่งผลต่อตลาดรถยนต์ ซึ่งยังมีโอกาส ขยายตัวได้ถึงระดับล้านคันในอนาคต ด้านการส่งออกมีแนวโน้มเติบโตที่ระดับ 2% ในปี พ.ศ. 2560 โดยปริมาณการส่งออกโดยรวมจะยังคงอยู่ที่ระดับ 1.2 ล้านคัน

ความท้าทายของผู้ประกอบการยานยนต์ไทย

1. การพัฒนาเทคโนโลยีการผลิตชิ้นส่วนยานยนต์มีความซับซ้อนมากขึ้น เพื่อการลดข้อจำกัดผู้ผลิตที่มีเทคโนโลยีการผลิตชั้นสูงได้น้อย

2. การนำเครื่องจักร หรือหุ่นยนต์ มาช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการผลิต โดยทำให้การประยุกต์ใช้เครื่องจักร หรือหุ่นยนต์ในการบวนการผลิตให้มีประสิทธิภาพสูงสุด

3. สนับสนุนให้ผู้ผลิตชิ้นส่วนยานยนต์ 30% ก้าวสู่ระดับ 3.0 ภายในปี 2020 และสภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทยกำลังร่างแผนผลักดันให้ผู้ผลิตชิ้นส่วนยานยนต์ก้าวสู่อุตสาหกรรม 4.0 ในปี 2025 ต่อไป

4. การสนับสนุนจากภาครัฐ จัดตั้ง Auto Technopolis เพื่อสนับสนุนผู้ผลิตชิ้นส่วนยานยนต์ การจัดตั้งศูนย์ MARI เพื่อช่วยให้ผู้ผลิตศึกษาและนำเทคโนโลยี และหุ่นยนต์ไปใช้เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตอย่างเต็มประสิทธิภาพ

ขณะเดียวกันการส่งออกชิ้นส่วนยานยนต์ก็มีอัตราเติบโตทรงตัวต่อเนื่อง ในปี พ.ศ. 2560 โดยการส่งออกไปยัง ประเทศอินโดนีเซียและมาเลเซียยังมีแนวโน้มลดลงอย่างต่อเนื่อง แม้ว่าจะมีการส่งออกไปยังอเมริกาเหนือ ยุโรป รวมถึงเวียดนามเข้ามาชดเชยได้บ้าง ประกอบกับในปีนี้ผู้ผลิตรถยนต์ค่ายต่างๆ ยังไม่มีแผนเปิดตัวรถรุ่นใหม่ จึงทำให้ยังไม่มีปัจจัยที่จะกระตุ้นการผลิตและส่งออกชิ้นส่วนยานยนต์ อย่างไรก็ดี สินค้าในกลุ่มนี้ที่มีการเติบโตอย่างเห็นได้ชัด คือ ยางล้อ ซึ่งมีแนวโน้มเติบโตประมาณ 3% จากการส่งออกไปสหรัฐอเมริกา เนื่องจากจีนย้ายฐานการผลิตมาที่ประเทศไทย ประกอบกับผู้ผลิตยางล้อจีนก็ยังเข้ามาลงทุนในไทยอย่างต่อเนื่อง

ทั้งนี้ การยกระดับอุตสาหกรรมแห่งอนาคต 10 อุตสาหกรรมเป้าหมาย (New S-curve) ซึ่งอุตสาหกรรมยานยนต์ก็เป็นหนึ่งในเป้าหมายดังกล่าว ผู้ประกอบการจึงควรเริ่มลงทุนเพื่อยกระดับผลิตภาพการผลิตและเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันของธุรกิจ เพื่อให้ก้าวทันการเปลี่ยนแปลงของอุตสาหกรรมในยุค 4.0 และเทรนด์ความต้องการของผู้บริโภคที่เริ่มเปลี่ยนไปสู่ผลิตภัณฑ์ที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม รวมถึงการเปลี่ยนแปลงของเศรษฐกิจไทยเองภายใต้บริบทใหม่ (New Normal) ที่มีการเปลี่ยนแปลงเชิงโครงสร้าง ทั้งในด้านจำนวนแรงงานที่ลดลงจากการเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ และค่าแรงที่เพิ่มสูงขึ้น ทั้งยังเพิ่มขึ้นเร็วกว่าประสิทธิภาพแรงงาน ซึ่งบริบทดังกล่าวไม่ใช่อนาคตข้างหน้าที่ไกลตัว หากแต่ค่อยๆ ปรากฏชัดมากขึ้นทุกขณะ

ที่มา: mm Thailand / March 29, 2017
www.mmthailand.com

จาก ISO/TS 16949:2009 สู่ IATF 16949:2016

จากสถานการณ์ดังกล่าวข้างต้นนั้น มาตรฐานที่เกี่ยวข้องกับคุณภาพการผลิตชิ้นส่วนยานยนต์ Automotive Quality Management System หรือ IATF 16949 ถือว่าเป็นมาตรฐานที่ได้รับความนิยมในภาคอุตสาหกรรมเป็นอย่างมาก เนื่องจากเป็นมาตรฐานสากลที่จะการันตีคุณภาพการผลิตได้เป็นอย่างดี และเป็นที่ยอมรับเป็นสากล IATF 16949 นั้นได้ถูกประกาศใช้เมื่อ 1 ตุลาคม 2559 โดยกำหนดให้เป็นมาตรฐานเวอร์ชั่นใหม่ คือ IATF 16949:2016 ซึ่งประกาศขึ้นมาใหม่แทนมาตรฐานเดิมคือ ISO/TS 16949:2009 ดังนั้นผู้ที่เกี่ยวข้องกับอุตสาหกรรมการผลิตชิ้นส่วนยานยนต์ ผู้ที่เกี่ยวข้องกับการผลิต และผู้ที่ดำเนินการตามมาตรฐาน ISO/TS 16949:2009 เดิมนั้น จำเป็นต้องมีความรู้และความเข้าใจในข้อกำหนดใหม่ที่ประกาศขึ้นมา เพื่อให้เกิดการปรับตัวและปรับปรุงให้สอดคล้องตามข้อกำหนดมาตรฐาน IATF 16949:2016 ซึ่งผู้ที่จัดทำมาตรฐานนั้นในส่วนของขั้นตอนการจัดทำเอกสารจะต้องดำเนินการให้สอดคล้องตามข้อกําหนดคุณภาพ โดยเฉพาะการตีความข้อกำหนด ซึ่งมีความสำคัญมากในการนำไปประยุกต์ใช้งานระบบ ซึ่งจะทำให้การดำเนินงานขององค์กรมีประสิทธิภาพ และบรรลุเป้าหมายตามวัตถุประสงค์การผลิตที่มีคุณภาพ และสอดคล้องกับอุตสาหกรรมยานยนต์ยุกต์ 4.0 ต่อไป